Herijking verdeling Gemeentefonds
Risicobedrag € 2.900.000
Nadere omschrijving risico:
In de Meicirculaire 2022 van het Gemeentefonds is de herijking van de verdeling van het Gemeentefonds verwerkt. De herijking van het gemeentefonds is een omvangrijke operatie geweest en is nog niet afgerond. Nog niet alle bezwaren, welke er vanuit de koepelorganisaties en diverse rapporten zijn benoemd, zijn weggenomen. Toch is er besloten de invoering door te laten gaan per 1 januari 2023.
In de Meicirculaire is de laatste voorlopige berekening gemaakt op basis van peiljaar 2019. Dit heeft geleid tot grote verschuivingen van de herverdeeleffecten. Het nu opgenomen herverdeeleffect is op basis van de stand per 1 januari 2023 en op basis van peiljaar 2022. Voor Diemen valt het herverdeeleffect nadeliger uit (van € 58,55 nadelig per inwoner naar € 116,58 nadelig per inwoner). Op dit moment is nog geen goede analyse uit te voeren omdat er diverse wijzigingen tegelijk zijn uitgevoerd. Ook de omvang van het Gemeentefonds en extra taken zijn verwerkt in het Gemeentefonds. De effecten van alleen de herverdeling zijn hierdoor niet meer apart te herleiden. Deze analyse zal (hopelijk) later wel mogelijk zijn. Dit is vooral afhankelijk van de beschikbare informatie die we van het Rijk ontvangen.
Voor de herverdeeleffecten is een ingroeipad van 3 jaar afgesproken. Voor gemeenten met een beperkte financiële draagkracht en een lage economische status is een afwijkend en gunstiger ingroeipad ingevoerd. Diemen valt onder dit gunstiger ingroeipad. Hiermee wordt voor de jaren 2023 t/m 2025 respectievelijk € 5, € 12,50 en € 22,50 per inwoner als maximaal effect negatief meegenomen. Dit is geregeld middels een suppletie-uitkering. Het Rijk neemt vooralsnog de suppletie-uitkering structureel mee voor gemeenten, in afwachting van de gesprekken met de koepelorganisaties. Het is de vraag of dit realistisch is, aangezien het de verwachting is dat het nieuwe verdeelmodel (al dan niet in aangepaste vorm) uiteindelijk toch volledig wordt doorgevoerd. De suppletie-uitkering en daarmee het risico voor Diemen bedraagt in 2026 € 2,9 miljoen. Het is onduidelijk hoelang we deze suppletie-uitkering zullen ontvangen. Het Rijk zal hier naar verwachting in de Septembercirculaire (Prinsjesdag) meer duidelijkheid in verschaffen.
Beheersmaatregelen:
We houden nauwlettend de ontwikkelingen op het gebied van de herijking bij door deel te nemen aan bijeenkomsten van het Ministerie en de VNG. De beïnvloeding is beperkt omdat dergelijke besluiten vooral op macro-niveau worden afgewogen. Uiteraard is er aandacht voor de effecten van individuele gemeenten.
De tijd tussen de verwachte bekendmaking (September) en de behandeling van de begroting in de raad is kort. Uiteraard zullen we de raad informeren over de nieuwe ontwikkelingen. Afhankelijk van de resultaten wordt het meerjarenperspectief aangepast. Aangezien het effect zich pas in 2026 of later gaat voordoen is er nog enige tijd om op de ontwikkeling te anticiperen. Verwachting is dat deze informatie voor de vaststelling van de begroting bekend is en kunnen we dit, indien nodig, meenemen bij de besluitvorming van de begroting.
In de Kadernota 2024 hopen we meer zekerheid te hebben en kunnen we hopelijk de structurele effecten en eventueel te nemen maatregelen aan de raad voorleggen.