Financieringsparagraaf

Interne ontwikkelingen

De treasuryfunctie baseert het treasurybeheer op een liquiditeitenplanning die dezelfde periode omvat als de meerjarenbegroting. Die planning wordt minimaal elk halfjaar in overleg met betrokken budgethouders geactualiseerd. Een juiste liquiditeitenplanning maakt het mogelijk tijdig financieringsbeslissingen te nemen die beantwoorden aan de doelstellingen die we in het treasurystatuut hebben geformuleerd (zie hiervoor). In 2023 blijft de aandacht gericht op het steeds nauwkeuriger in beeld krijgen van de kasstromen met een onzeker renterisico (investeringen en grondexploitaties).

Externe ontwikkelingen

De Russische inval in Oekraïne brengt naast veel leed, ook onzekerheid met zich mee. Het belangrijkste economische gevolg voor Nederland is op dit moment een nog hogere energieprijs. Andere mogelijke effecten – op handel, financiële markten en (via vertrouwenseffecten) op investeringen en consumptie – zijn op dit moment nog beperkt. De extra stijging van de energieprijzen komt bovenop een toch al forse inflatie, mede als gevolg van de economische schokken van de coronapandemie. Het Centraal Planbureau (CPB) raamt in het vandaag gepubliceerde Centraal Economisch Plan (CEP) de inflatie in 2022 op 5,2%. Om de gevoeligheid te illustreren is ook berekend wat het gevolg is als de energieprijzen langere tijd hoog blijven, en ook als ze deze zomer terugkeren naar het niveau van 2019. De inflatie in 2022 bedraagt in die varianten respectievelijk 6,0% en 3,0%.

In de raming van maart 2022 (CEP 2022) is tevens een verkenning opgenomen van de budgettaire en economische ontwikkeling tot 2030. Die laat onder meer zien dat de koopkrachtontwikkeling over de gehele kabinetsperiode (2022-2025) licht positief is, doordat de loongroei in de jaren na 2022 de inflatie overtreft. De verkenning laat ook zien dat de extra uitgaven uit het coalitieakkoord vooral na 2025 in de overheidsfinanciën zichtbaar worden, bovenop het effect van de vergrijzing.

Om de inflatie te beteugelen verhoogt de Europese Centrale Bank (ECB) de belangrijkste rentetarieven met maar liefst 0,75 procentpunt. Het is de tweede renteverhoging dit jaar, in juli ging de rente al een half procentpunt omhoog.

Door de rente te verhogen hoopt de centrale bank dat de groei van de economie vertraagt en dat daarmee de prijsstijgingen op termijn afzwakken.

Allerlei soorten rentes zijn direct en indirect afhankelijk van de beleidsrente van de ECB. Denk aan de hypotheekrente, de krediet- en leenrente, studieleningen, de obligatierente en natuurlijk de spaarrente. De verwachting is dat al die rentetarieven de komende tijd verder gaan oplopen.

Met de buitengewone renteverhoging laat de ECB zien dat het terugdringen van de inflatie de topprioriteit is. De centrale bank laat zich niet weerhouden door de verslechterde vooruitzichten voor de economie, die al wijzen op een recessie aan het eind van het jaar. Daar komt nu een verdere vertraging van de economische groei door de rentestijging bovenop.

De renteverhoging geldt voor alle drie basisrentetarieven van de centrale bank. De rente van de depositofaciliteit, waarbij banken geld stallen bij de ECB, gaat van 0 procent naar 0,75 procent. De refirente, de rente die banken betalen aan de centrale bank als ze geld opnemen, gaat van 0,5 procent naar 1,25 procent, en de beleningsrente van 0,75 procent naar 1,50 procent.